Sp.a-voorzitter Johan Vande Lanotte zet zich op dezelfde lijn als Vlaams minister-president Yves Leterme (CD&V) in zijn twijfel over de Armeense genocide. Vande Lanotte bestempelt de massamoord als een "uiterst gevoelig punt" en weigert om de Armeense genocide als dusdanig te erkennen. De Amerikaanse politicoloog Rudolph J. Rummel heeft berekend dat tussen 1900 en 1924 circa 1,8 miljoen Armeniërs zijn gedood. In Frankrijk is het ontkennen van de massamoord sinds kort zelfs strafbaar.
Verontwaardiging
Internationale experts en politici reageren ondertussen verontwaardigd op de uitlatingen van Leterme en Vande Lanotte. De kandidaat-premiers zaaien twijfel over de Armeense genocide om de Belgische Turken naar de mond te praten, klinkt het.
"Geen enkele historicus twijfelt nog aan de Armeense genocide", zegt ULB-professor en genocide-expert Joël Kotek. "Net zoals er geen discussie is over de Holocaust of de genocide in Rwanda. Met doden en de geschiedenis mag je niet sollen. Het gaat hier om een historische waarheid die nu volkomen wordt gepolitiseerd om stemmen te halen. De houding van Leterme is gewoon onaanvaardbaar. Echt triest. Op dit moment moeten wij net de Turken helpen om hun verleden te aanvaarden."
Turkse soldaten naast slachtoffers van de Armeense genocide.
"Niet essentie"
"Of die feiten dan gekwalificeerd moeten worden als een genocide of een massamoord, is niet de essentie. Er moet vooral méér onderzoek naar gebeuren", zegt hij. Vande Lanotte roept Turkije op om een vrij onderzoek naar de massamoord toe te laten. Net als CD&V doet sp.a daarmee haar uiterste best om haar Turkse kiezers niet voor het hoofd te stoten.
Socialistische politici als Fatma Pehlivan hullen zich al jaren in dezelfde dubbelzinnigheid over de Armeense genocide als Leterme. Karel De Gucht (Open Vld) en Bart De Wever (N-VA) zijn het dan weer duidelijk oneens met de uitspraken van Leterme.
Den Haag
Westerse historici zijn eensgezind over de erkenning van die massamoord als genocide. Het Europees Parlement schaarde zich al in 1987 achter die erkenning. De meest uiteenlopende landen - van Zweden over de VS tot de Russische federatie - erkenden in hun parlement de genocide als dusdanig. Raymond Detrez, professor aan de KUL en genocidespecialist, bevestigt dat de Armeense genocide valt onder de definitie van het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Moord op journalist
In Turkije wordt de genocide echter formeel ontkend. Wie 'de Armeense kwestie' wel een genocide noemt, riskeert een gevangenisstraf. De beroemde Turks-Armeense journalist Hrant Dink werd talloze keren voor de rechtbank gedaagd wegens zijn uitspraken over de Turkse massamoord en bekocht dat in januari met de dood.
45.000 euro boete
Op 12 oktober keurde het Franse Parlement een wetsvoorstel goed van de socialistische fractie om de ontkenning van de Armeense genocide strafbaar te stellen. Wie bij onze zuiderburen de genocide ontkent, riskeert één jaar celstraf en een boete van 45.000 euro. Meteen na de stemming liet Abdullah Gül, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, weten dat de goedkeuring de Frans-Turkse relaties "een zware slag" toebrengt.
Op dezelfde dag als de goedkeuring van de aangepaste Franse Negatiewet maakte het Nobelprijscomité bekend dat Orhan Pamuk was verkozen tot de eerste Turkse Nobelprijswinnaar. Pamuk werd voor het gerecht gedaagd wegens een uitspraak in een interview over "de moorden op een miljoen Armeniërs en 30.000 Koerden in Turkije". Uiteindelijk werd de klacht in getrokken.
In de criteria van Kopenhagen, die de voorwaarden vastleggen voor de toetreding van Turkije tot de EU, werd de erkenning van de Armeense genocide uiteindelijk niet opgenomen.
N-VA: "Van geschiedenis kent hij niks"
Op het hoofdkwartier van kartelpartner N-VA is men niet echt enthousiast. Daar noemt men Letermes aai over de bol van de Turken "een laffe daad". "Leterme heeft veel kwaliteiten, maar van cultuur of geschiedenis kent hij echt niks. "
Lambert: "Niet fraai"
Binnen het kartel sp.a-Spirit zit kandidaat-premier Johan Vande Lanotte op dezelfde lijn als Yves Leterme. Maar Spiritvoorzitter Geert Lambert is veel minder voorzichtig. "Als dit een voorsmaakje is van de roomse buitenlandse politiek, wordt het niet fraai."
De Gucht: "Feiten zijn duidelijk"
De Gucht wil vooral de catharsis over de genocide in Turkije niet torpederen. "In Turkije probeert nu een commissie van Turkse en Armeense historici een gemeenschappelijk standpunt in te nemen over de onoorbare zaken die daar vanuit beide kampen in 1916 gepleegd zijn. Dat is een goede zaak en zeer belangrijk voor het nationale verwerkingsproces. Maar de historische feiten zijn voldoende duidelijk"
De minister van Buitenlandse Zaken verzet zich tegen het strafbaar maken van negationistische uitspraken over de Armeense genocide, omdat die een te grote aanslag zou zijn op de vrijheid van meningsuiting. In de Kamer en Senaat woedde de afgelopen jaren een discussie over een aanpassing van de Negatiewet, maar die verzandde na veel gehakketak in een werkgroep van de federale regering.
"Platte tjevenstreek"
Op het kabinet van de Vlaams minister-president wordt die discussie aangehaald om Letermes mistige uitspraken te rechtvaardigen. "Maar Leterme gaat duidelijk een stap verder", zegt De Gucht. "Wat hij zegt, is een platte tjevenstreek, die ik enkel kan verklaren door het feit dat hier meer Turken dan Armeniërs wonen."
.jpg)
